Od zakończenia II wojny światowej wkrótce minie osiemdziesiąt lat. A jednak przesunięcie granic państwa polskiego na zachód, skutkujące jedną z największych migracji w dziejach Europy, ciągle kładzie się cieniem na kontynent. Przede wszystkim, co zrozumiałe, na Polskę. Integracja nowych ziem ze starymi, teoretycznie dawno już zakończona, stale napotyka u nas przeszkody. W popkulturze Ziemie Odzyskane do dziś bywają egzotyczne albo anonimowe. W kulturze oficjalnej – przemilczane albo traktowane z góry. Psychospołeczny profil ich mieszkańców jak ulał pasuje do postkolonialnych diagnoz.
Sławomir Sochaj, potomek przesiedleńców, tropi różnice pomiędzy Polską poniemiecką a popolską. Podróżuje, wczytuje się w mapy i statystyki, ogląda filmy. Śledzi losy dzieł sztuki wywiezionych po wojnie z „odzyskanych” kościołów. Rozmawia z Joanną Kuciel-Frydryszak, Piotrem Siemionem i innymi ludźmi kultury, których los związał z „Niedopolską”.
Wpisując historię Ziem Odzyskanych w globalne procesy, autor zastanawia się także, w jakim stopniu ten wielki eksperyment, którym było powołanie ich do życia w 1945 roku, może stanowić dziś lekcję dla Europy stojącej w obliczu nowych masowych migracji.
Fascynujące połączenie eseju, reportażu i prozy wspomnieniowej. Książka wnikliwa, empatyczna i napisana z troską o przyszłość Polski oraz kontynentu.
(z opisu Wydawnictwa Filtry)
𝐒ł𝐚𝐰𝐨𝐦𝐢𝐫 𝐒𝐨𝐜𝐡𝐚𝐣 – urodzony w 1980 roku we Wrocławiu dziennikarz, piarowiec; z wykształcenia politolog, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego. Od blisko dwudziestu lat zajmuje się komunikacją, brandingiem i śledzeniem trendów w popkulturze. Autor felietonów i reportaży publikowanych w magazynie „Ferment”. Współautor książki „Słowa o winie” (2023). Dużo podróżuje, tropiąc niewidzialne granice, kulturowe pęknięcia i ślady historii mające wpływ na współczesność. Ze szczególną uwagą przygląda się geografii wyobrażonej i dyskursywnej grze pomiędzy centrum a peryferiami. Ma na swoim koncie kilka prób nabrania dystansu do rodzinnego miasta, wszystkie nieudane.
𝐄𝐫𝐲𝐤 𝐊𝐫𝐚𝐬𝐮𝐜𝐤𝐢 – urodzony w 1977 roku, historyk, pracuje w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Szczecińskiego. Zajmuje się historią XX wieku, historią komunizmu, dziejami PRL, studiami biograficznymi oraz historią regionalną Pomorza Zachodniego. Autor licznych książek, m.in.: Międzynarodowy komunista. Jerzy Borejsza – biografia polityczna (2009), Historia kręci drejdlem. Z dziejów (nie tylko) szczecińskich Żydów (2018), A jednak coraz silniej wierzę. Życie i los Witolda Kolskiego (1902-1943) (2019).